تاثیر سولفات ها و سولفیدهای هیدروژن در آب آشامیدنی

سولفات و سولفید هیدروژن, هر دو شکل نامطلوب بوده و معمولا به عنوان خطری برای سلامتی مطرح نمی شوند. دوشکل از سولفور، معمولا در آب آشامیدنی یافت می‌شود:

سولفات و سولفید هیدروژن، هر دو شکل نامطلوب بوده و معمولا به‌عنوان خطری برای سلامتی مطرح نمی‌شوند.

● منابع سولفات و سولفید هیدروژن در آب آشامیدنی:

 سولفات:

سولفات‌ها ترکیبی از سولفور و اکسیژن بوده و به‌عنوان بخشی از مواد معدنی طبیعی. در تشکیلات بعضی از خاک‌ها و سنگ‌ها یافت می‌شوند. به مرور زمان این مواد معدنی حل شده و در آب‌های زیر زمینی رها می‌شوند.

 سولفید هیدروژن:

باکتری‌های احیاء کننده سولفور، که از سولفور به‌عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند، عمده‌ترین تولید کننده سولفید هیدروژن می‌باشند. این باکتری‌ها از نظر شیمیایی در آب موجب تبدیل سولفات‌های طبیعی به سولفید هیدروژن می‌شوند. باکتری‌های احیا کننده سولفور، در محیط‌های فاقد اکسیژن از قبیل چاه‌های عمیق، سیستم‌های لوله‌کشی منازل(Plumbing systems) و دستگاه‌های گرم‌کننده آب یافت می‌شوند. همچنین گاز سولفید هیدروژن به‌طور طبیعی در برخی از آب‌های زیرزمینی یافت می‌شود. این ماده ممکن است از تجزیه مواد آلی همانند گیاهان پوسیده در زیرزمین حاصل شود. سولفید هیدروژن در چاه‌های عمیق یا سطحی نیز یافت می‌شود و می‌تواند از طریق چشمه‌ها وارد آب‌های سطحی شده که البته در این حالت H۲S به سرعت رها شده و وارد اتمسفر می‌شود. سولفید هیدروژن اغلب در چاه‌های حفر شده در مناطق سنگ رس یا ماسه سنگ( Sand stone) ، نزدیک معادن زغال سنگ یا رسوبات حاصل از کودهای گیاهی و یا میدان‌های نفتی یافت می‌شود.

• نشانه‌های وجود سولفات و سولفید هیدروژن در آب آشامیدنی

سولفات:

سولفات همانند سایر مواد معدنی دیگر می‌تواند باعث بروز لایه‌های فلس مانند در لوله‌های آب شده و ممکن است موجب طعم نامطلوب در آب و نهایتا بروز اسهال در انسان و چهار پایان اهلی کم سن شود. سولفات می‌تواند مشکلاتی را در شستشوی لباس‌ها پدید آورد. استفاده از مایع سفید کننده در آب سولفور، ممکن است موجب کاهش قدرت پاک کنندگی دترجنت‌ها شود. باکتری‌های اکسید کننده سولفور دارای اثراتی شبیه به باکتری‌های آهن هستند. این باکتری‌ها، سولفید را به سولفات تبدیل نموه و تولید لایه لزج تیره کرده که می‌تواند باعث مسدود نمودن لوله‌کشی منازل و یا رنگی شدن لباس‌ها شود. لکه‌های سیاه در آب یا پوشش لزج تیره در قسمت داخلی فلاش تانک‌ها می‌تواند معرف حضور باکتری‌ها اکسید کننده سولفور باشد. باکتری‌های اکسید کننده سولفور نسبت به باکتری‌های احیا کننده سولفور عمومیت کمتری دارند.

 سولفید هیدروژن:

گاز سولفید هیدروژن بو و طعم زننده تخم مرغ گندیده را در آب تولید می‌کند. در بعضی حالات ممکن است تنها زمانی‌که شیر آب تازه باز شده است یا موقعی‌که آب داغ جریان دارد، بو به مشام برسد. آسیب‌های وابسته به سولفید هیدروژن شامل، زنگ زدگی فلزاتی از قبیل آهن، استیل، مس و برنج می‌باشد. این ماده همچنین ممکن است موجب تیرگی ظروف نقره‌ای و بی‌رنگ شدن ظروف مسی و برنجی شود. سولفید هیدروژن می‌تواند سبب زرد یا سیاه شدن منصوبات داخل آشپزخانه یا حمام شود. قهوه، چای و سایر نوشیدنی‌ها، با آب حاوی سولفید هیدروژن ممکن است بی‌رنگ شوند و ظاهر و طعم غذاهای پخته شده را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. مقادیر بالای سولفید هیدروژن محلول، با استفاده از سختی‌گیرهای تعویض یونی همراه با بستر رزینی می‌تواند گرفته شود. موقعی‌که در آب تصفیه شده بوی سولفید هیدروژن به مشام می‌رسد ولی هیچ مقداری از سولفید هیدروژن در آب تصفیه نشده مشاهده نمی‌شود معمولا در اینگونه موارد ، حضور برخی از اشکال باکتری‌های احیا کننده سولفات در سیستم ممکن است عامل باشند. سیستم‌های تصفیه می‌توانند محیط مناسبی برای رشد اینگونه باکتری‌ها محسوب شوند. همچنین باکتری‌های نمک دوست که از سولفات‌ها به‌عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند، می‌توانند لایه لزج سیاه رنگی داخل سیستم های تصفیه آب ایجاد نمایند.

پتانسیل بیماریزایی:

 سولفات:

سولفات دارای تاثیر ضد یبوست بوده و می‌تواند منجر به از دست دادن آب بدن بویژه در کودکان باشد. سایرین و همچنین چهار پایان اهلی نسبت به سولفات سازش یافته و علائمی از خود بروز نمی‌دهند. باکتری‌های اکسید کننده سولفور نیز به‌عنوان خطری برای تهدید سلامتی انسان مطرح نشده‌اند.

سولفید هیدروژن:

سولفید هیدروژن ، ماده‌ای است قابل اشتعال و سمی. معمولا در غلظت‌های موجود در آب خانگی خطری ندارد، مگر در غلظت‌های بسیار بالا. از آنجا که این‌چنین غلظت‌هایی بسیار نادر هستند، حضور سولفید هیدروژن در آب آشامیدنی هنگامی‌که در یک فضای بسته رها می‌شود، به‌عنوان عامل تهوع، ناخوشی و در حالات شدیدتر مرگ مطرح می‌گردد. آب دارای سولفید هیدروژن به تنهایی نمی‌تواند سبب بیماری شود. در موارد نادر، ممکن است بوی سولفید هیدروژن ناشی از فاضلآب‌هایی باشد که حاوی آلاینده های بیماریزا هستند. زمانی‌که فاضلاب، مشکوک به آلودگی با منبع سولفور است، آب می‌بایست از نظر باکترهای کلیفرم نیز مورد آزمایش قرار گیرد.

تفسیر نتایج آزمایش سولفات و سولفید هیدروژن: سولفات:

استانداردهای آژانس حفاظت محیط زیست (EPA) برای آب آشامیدنی دو نوع طبقه بندی را در نظر گرفته است. استانداردهای اولیه و استانداردهای ثانویه. استانداردهای اولیه، سلامتی را مورد توجه قرار داده و سه طبقه از آلاینده‌های سمی را مشخص نموده است: پاتوژنها ، عناصر رادیواکتیو و مواد شیمیایی سمی. استانداردهای ثانویه بر پایه خصوصیات مزه، بو، رنگ، خاصیت خورندگی، کف‌کنندگی و رنگ‌زایی آب است. سولفات در طبقه استانداردهای ثانویه با سطح حداکثر آلایندگی (SMCL) قرار میگیرد. SMCL برای سولفات در آب آشامیدنی ۲۵۰ میلی گرم در لیتر می‌باشد.